گروه بین الملل مشرق - صدها نظامی ترکیه بدون اجازه دولت مرکزی عراق از روز جمعه با نقض تمامیت ارضی این کشور شده اند. آنکارا مدعی شده است که این نیروها خود را برای آغاز حمله به این شهر بزرگ شمال عراق که از ژوئن 2014 به اشغال گروه تروریستی داعش درآمده است، آماده می‌کنند.
 
ترکیه در حالی ادعای تشدید مبارزه با داعش را مطرح می کند که از سویی اسناد متقنی در مورد همکاری های شخصیت های سیاسی و خانواده رجب طیب اردوغان در مورد ارتباط با داعش مطرح است و از سوی دیگر حتی آمریکا نیز که پیش از این به دنبال وارد کردن ترکیه در روند ائتلاف موهوم خود با عنوان ضد داعش بود، اعلام کرده که این تحرکات در چارچوب تحرکات ائتلاف آمریکایی نیست.
 
در حالی که منابع ترک این لشکرکشی را در راستای بخشی از تمرینات آموزشی عادی نظامی خود برای پیشمرگه های کرد توصیف می کنند، اما دفتر رسانه ای نخست وزیر عراق با صدور بیانیه شدید اللحنی  تاکید کرده نظامیان ارتش ترکیه مجهز به تانک و سایر ادوات نظامی بدون درخواست یا موافقت دولت عراق وارد منطقه ای در نزدیکی موصل شده اند. بغداد خواستار خروج فوری نیروهای ارتش ترکیه شده است. وزارت خارجه عراق نیز با انتشار بیانیه ای این اقدام ترکیه را تجاوز ارزیابی کرده و هرگونه عملیات نظامی که با دولت عراق هماهنگ شده باشد را رد کرده است.
 
در بیانیه‌ای که دفتر حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق منتشر کرده، آمده است: «برای ما اثبات شد که نظامیان ترکیه به استعداد یک هنگ زرهی همراه با تانک و توپخانه با ادعای آموزش گروه‌های عراقی و بدون مجوز از سوی دولت مرکزی وارد خاک کشور ما و به طور خاص استان نینوا شده‌اند و این امر نقض جدی حق حاکمیت سرزمینی عراق است و برخلاف روابط حسن‌همجواری بین عراق و ترکیه است».
 
ترکیه و مبارزه با داعش
گرچه نیروهای ترکیه به صورت مخفیانه وارد خاک عراق شده و از مسیرهای زمینی شناخته شده بین عراق و ترکیه استفاده نکردند، اما دولت عراق از این موضوع اطلاع پیدا کرد و مقامات رسمی این کشور با صدور بیانیه‌ای رسمی خواستار عقب‌نشینی نیروهای ترکیه از خاک این کشور شدند. نکته جالب این است که یک روز بعد آمریکایی‌ها اعلام کردند که از نفوذ عناصر ترکیه به خاک عراق اطلاع داشتند.

طبیعتاً حضور نظامی خارجی در کشوری دیگر بدون دعوت رسمی یا استناد به توافق‌نامه‌های امنیتی، یک تجاوز آشکار به شمار می‌رود، آنهم در شرایطی که روند تحولات ژئو پلتیک موجود در منطقه این روزها از پیچیدگی اقدام ناگهانی ترکیه در ورود به عراق ساده تر نیست.
 
نگاهی به تاریخ روند مداخله‌های سیاسی ترکیه در امور داخلی عراق در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که ترکیه و داعش به همراه غرب و آمریکا یک دیدگاه مشترک در مورد افق سیاسی دولت مرکزی بغداد دارند و آن هم تلاش برای ایجاد رژیمی در شمال و غرب عراق است که حاکمیت بغداد در آن جریان نداشته باشد.
 
علاوه بر اینها در حالی که به روایت اسناد متقن ترکیه روند خرید نفت خود از مناطق تحت سلطه داعش را تسهیل کرده و روند انتقال عناصر مسلح و امدادرسانی به تروریست‌ها را زیر نظر سرویس‌های جاسوسی خود دنبال کرده و انتقال محموله‌های تسلیحاتی و مالی به مناطق حضور تروریست‌ها در عراق زیر نظر این کشور دنبال می‌شود، مشکل می‌توان پذیرفت که آنکارا در یک چشم بهم زدن از حمایت از تروریسم دست برداشته و برای آزدسازی موصل و بخش های مختلف استان نینوا سینه چاک کرده است.
 
بر اساس اسنادی که منابع روسی منتشر کرده اند، ترکیه و اعضای خانواده رجب طیب اردوغان؛ رییس جمهور این کشور، با داعش مستقیما تجارت و داد و ستد نفتی دارند و نفت داعش را در برابر نصف قیمت جهانی نفت، خریداری می کنند و در بدل آن، پول، تسلیحات، آموزش های نظامی و تسهیلات رفت و آمد مرزی ارائه می کنند.
 
این در حالی است که دولت مرکزی عراق، از محورهای اصلی ائتلاف به رهبری روسیه بر ضد داعش است و در نتیجه، با ترکیه هم به لحاظ سیاسی و هم از نقطه نظر ایدئولوژيک، اختلافات عمیق و ریشه ای دارد.

نقش ترکیه در روند تجزیه کشورهای منطقه 
همچنین نگاهی به تحولات سیاسی منطقه در روزهای اخیر از جمله تشدید روند موشک باران تروریست های داعش در مرزهای ترکیه از سوی روسیه و استقرار سامانه دفاع موشکی اس 400 در این کشور بعلاوه انتشار اسنادی در مورد مناسبات مالی و نظامی ترکیه با تروریست ها، تصمیم‌سازان آنکارا را در شرایطی مبهم و سردرگم گرفتار کرده است.
 
در نتیجه همین اوضاع نابسامان منطقه ای تناقض و تاثیرگذاری برنامه های کاری خارجی را در جدول تصمیم سازی های ترک ها می تواند مشاهده کرد. در حالی که ترکیه هم در عرصه داخلی خود و هم در سوریه تنش های زیادی با کردها دارد، اما از چندی پیش با اقلیم کردستان عراق، روابط دوستانه و تنگاتنگی را ایجاد کرده است. با توجه به این واقعیت که کردهای سوریه و عراق و ترکیه در یک استراتژي فراگیر برای هدفی چون تشکیل دولت مستقل کردستان در منطقه، مبارزه و تلاش می کنند؛ روابط آنکارا با کردستان عراق، کاملا پرسش برانگیز و تناقض آمیز بوده و نشان دهنده تاثیر پذیری این کشور از بر نامه های خارجی قدرت های اروپایی و غربی در منطقه است.
 
البته یکی از مهم ترین اهداف این روابط موقت، تضعیف قدرت و سلطه دولت مرکزی عراق و زمینه سازی برای تجزیه این کشور نفت خیز است تا از این رهگذر، هم ترکیه بتواند به منابع نفتی این کشور، دسترسی بیشتری داشته باشد و هم هدف نهایی محور غربی- صهیونیستی برای تجزیه کشورهای خاورمیانه فراهم شود. طرحی که آمریکا و رژیم صهیونیستی و چند قدرت غربی در رأس آن قرار دارند و رژيم هایی مانند عربستان سعودی، قطر و ترکیه، به عنوان مجریان منطقه ای این پروژه خطرناک در خاورمیانه عمل می کنند.

آنکارا و احیای مناسبات با رژیم صهیونیستی
حزب عدالت و توسعه پس از انزوای منطقه ای و جهانی خود در پی سیاست های حمایت از تروریسم در منطقه به دنبال احیای مناسبات پیشین خود با رژیم صهیونیستی است، آنکارا که پیش از این برای ارتقاء سطح روابط خود با رژیم صهیونیستی به دنبال امتیاز گیری از این رژیم بود، در شرایطی قرار گرفته که خود را نیازمند این روابط دیده و حاضر است برای احیای آن امتیازاتی را نیز به طرف صهیونیستی واگذار کند. برخی کارشناسان منطقه ای حضور نیروهای ترکیه در عراق را در راستای هماهنگی های امنیتی ترکیه با رژیم صهیونیستی ارزیابی می کنند.

به این ترتیب در حالی که تل آویو پیش از این بارها حمایت و استقبال رسمی خود از اعلام استقلال اقلیم کردستان عراق را اعلام کرده و به همین نسبت از قدرت گرفتن بیش از حد داعش نگران است، حضور نظامی ترکیه می تواند موازنه های کردستان عراق را در مسیر برنامه های رژیم اسرائیل پیش ببرد.

در همین راستا بود که ترکیه و رژیم صهیونیستی به تازگی توافق کردند روابط سیاسی خودشان را تا سطح کاردار افزایش دهند. رادیو اسرائیل جمعه گذشته به نقل از «آفیف شیرئون» معاون مدیرکل وزارت خارجه رژیم صهیونیستی فاش کرد که اسرائیل و ترکیه موافقت کردند روابط دیپلماتیک خود را که در پی حادثه کشتی مرمره به سطح دبیر دوم کاهش یافته بود، به سطح کاردار ارتقاء دهند. شیرئون اعلام کرد بهبود روابط میان ترکیه و اسرائیل می‌تواند به همکاری امنیتی میان دو طرف بر سر موضوع سوریه تبدیل شود که این موضوع به نفع دو طرف است.

همه اینها در حالی است که ترکیه به نیابت از ناتو و ائتلاف امریکایی در برابر حضور و همکاری نظامی روسیه در سوریه و عراق، صف آرایی کرده است، این روزها به شدت درگیر پرونده ساقط کردن سوخوی و تبعات سنگین سیاسی، اقتصادی و استراتژيک آن است. عمق این وحشت زمانی احساس می شود که متوجه شویم یک سوم حجم مبادلات خارجی این کشور با روسیه انجام می شود. به این ترتیب، حضور نظامی دولت ترکیه در عراق می تواند یک پیام ضمنی تازه به روسیه و هم پیمانانش توسط ترکیه و به نیابت از ناتو و امریکا تلقی شود و این اتفاق گرچه از دیدگاه صاحب نظران یک اقدام مقطعی و انفعالی به شمار می رود،  اما می تواند پرونده حمایت از تروریسم و مبارزه با آن در سوریه و عراق را وارد مراحل تازه و پیچیده ای کند.